Rozpuszczalność to skłonność jednej substancji do rozpuszczania się w innej. Jest miarą łatwości, z jaką jedna substancja miesza się z drugą. Rozpuszczalność wyraża się jako stężenie substancji w roztworze w gramach na 100 mL roztworu w określonej temperaturze. Im więcej danej substancji rozpuszcza się w wodzie, tym większe jest jej stężenie.

Rozpuszczalność – definicja

Rozpuszczalność to zdolność materiału do rozpuszczenia się w danym rozpuszczalniku. W większości rozpuszczalników niektóre materiały są bardziej rozpuszczalne niż inne. Rozpuszczalność jest funkcją temperatury, ciśnienia i właściwości chemicznych materiałów, których dotyczy. Zależy ona również od środowiska chemicznego, tj. obecności innych ciał stałych i/lub cieczy. Rozpuszczalność zwykle określa się ilościowo za pomocą iloczynu rozpuszczalności: jest to ilość substancji, która rozpuści się w danej ilości rozpuszczalnika w danej temperaturze.

Od czego zależy rozpuszczalność?

Rozpuszczalność zależy od właściwości substancji, których dotyczy. Na przykład wiele substancji staje się mniej rozpuszczalnych w wodzie wraz ze wzrostem jej temperatury. Rozpuszczalność zależy również od pH roztworu. Wiele substancji chemicznych jest mniej rozpuszczalnych w roztworach kwaśnych niż w roztworach zasadowych (alkalicznych). Rozpuszczalność zależy również od ilości danej substancji. Im jest jej więcej, tym mniej jest rozpuszczalna.

Rozpuszczalność w cieczy

Rozpuszczalność definiuje się jako ilość substancji, która rozpuszcza się w danej ilości rozpuszczalnika. Rozpuszczalność jest zwykle wyrażana ilościowo za pomocą iloczynu rozpuszczalności. W większości przypadków rozpuszczalność substancji maleje wraz ze wzrostem temperatury. Istnieją jednak pewne związki, które stają się bardziej rozpuszczalne wraz ze wzrostem temperatury. Związki te nazywamy rozpuszczalnikami. Rozpuszczalniki mają bardzo niskie temperatury topnienia i wysokie temperatury wrzenia. Rozpuszczalność substancji maleje wraz ze spadkiem ciśnienia. Istnieją jednak pewne związki, które stają się bardziej rozpuszczalne wraz ze spadkiem ciśnienia. Związki te nazywane są „ciężarkami”. Substancje te mają bardzo wysoką temperaturę wrzenia i niską temperaturę topnienia.

Rozpuszczalność w roztworach

Rozpuszczalność jest kluczowym czynnikiem określającym stabilność dowolnego związku chemicznego, zwłaszcza w roztworach. Rozpuszczalność danego związku w konkretnym rozpuszczalniku zależy od wielu czynników, w tym od jego struktury, obecności innych związków chemicznych i temperatury układu. W większości przypadków podwyższenie temperatury zwiększa rozpuszczalność, a obniżenie temperatury zmniejsza ją.

Jak rozpuszczać substancje chemiczne?

Istnieją trzy główne sposoby rozpadu związków chemicznych: przemiana fizyczna, przemiana chemiczna lub przemiana biologiczna. Zmiana fizyczna zachodzi, gdy materiały są ogrzewane lub chłodzone do tego stopnia, że zmieniają swoją formę. Przemiana chemiczna zachodzi, gdy łączymy (reagujemy) różne materiały, tworząc coś nowego. Przemiana biologiczna zachodzi, gdy mikroorganizmy, takie jak bakterie lub grzyby, rozkładają dla Ciebie materiały.